هجدهم تیرماه سال ۱۳۷۸ خورشیدی، نه تنها از نظر گستردهگی و نگاه دمکراسیخواهانه نقطهٔ عطفی در تاریخ اخیر حرکتهای دانشجویی ایران شمرده میشود بلکه از نظر میزان خشونتی که حاکمیت در مقابل آن از خود نشان داد هم برجسته است. دو فعال دانشجویی که در جریان این اعتراضها به عنوان رهبران این حرکت بازداشت شدند و بعدا در جریان محاکمات برایشان به عنوان متهمان ردیف اول پانزده سال زندان و اعدام تقاضا شد، منوچهر محمدی و برادرش اکبر محمدی بودند. منوچهر محمدی در این برنامهٔ به عبارت دیگر که ویژهٔ سالگرد این واقعه است میگوید: «این را ما راه نینداختیم، شرایط زمانی راه انداخت...ما در همون موقع پیشبینی میکردیم که خاتمی ره به جایی نخواهد برد» و «همیشه دانشگاه یک یا چند پله جلوتر از مردم حرکت میکنه. لذا اونجا ثقل تصمیمسازی ویژه هست». گفت و گو با منوچهر محمدی، بیست و سه سال بعد از واقعه هجدهم تیر در این برنامه به عبارت دیگر.
حمید آصفی ، روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی – اجتماعی معتقد است جامعهٔ مدنی ایران قوی و پیشرفته است و وارد مرحلهٔ جنبشی شده و علت اینکه هنوز متحد و منسجم نیست، آنست که رهبران و نخبگان درخور خود را نیافته: "مهمترین مسئله تولید روشنفکران گفتمانسازه، و روشنفکران مروج. روشنفکران مروج شاید خیلی مهمتر باشند از روشنفکران گفتمانساز". به نظراو جامعۀ کنونی ایران معطل هیچکس نمیماند و رهبران خاص خود را میآفریند: بنظر میرسه ما مدل انقلاب مشروطه که ترکیبی از فعالان کارگری، ترکیبی از واعظان، ترکیبی از منورالفکرهای غریی.....، سوسیالدمکراتها، همه اینها دست به دست دا...
چطور یک گروه جهادی ضد غرب نظام جمهوری را در افغانستان به زیر کشید و شکستی خفت بار را به ابرقدرتی مثل آمریکا و متحدانش تحمیل کرد؟ احمد ضیا سراج، رئیس امنیت ملی، نهاد استخباراتی و اطلاعاتی افغانستان در زمان سقوط کابل میگوید: «میفهمیدیم که جنگ در کابل، یک جنگ خونین خواهد بود و در این جنگ برنده هیچکس نیست (خصوصا) با وحشتی که طالبان از خود نشان داده بودند... این (جنگ) به مردم کابل فاجعهای بیشتر از آنکه امروز دارند، میبود». احمد ضیا سراج می گوید که گروههای پیکار جو منطقه را بیشتر از این ناامن خواهند کرد و می گوید که از مقاومت احمد مسعود حمایت می کند. او همچنی...
مهرداد وهابی استاد اقتصاد در دانشگاه سوربن شمالی پاریس معتقد است که اقتصاد ایران، اقتصادی است اسلامی برمبنای برداشت شیعه از انفال- که با برداشت اهل سنت که آن را متعلق به حکومت اسلامی و به تبع آن متعلق به عموم مسلمین میداند، متفاوت است: «نظر شیعه این هست که انفال...عبارت از مالکیت انحصاری نبی و در غیابش امام و در غیاب امام ولیفقیه (است) که مالکیت همه اموال عمومی بدون مالک را صاحب میشه». او روند مالکیت انفال پس انقلاب را این طور تصویر میکند: «درابتدای انقلاب...انفال محدود میشد به مصادرههایی که از بنیاد پهلوی و ۵۳ نفر صاحب صنعت شد...۱۹۸۹ انفال باز گسترش پ...
محمد توکلی طرقی، استاد تاریخ و تمدنهای خاور میانه و خاور نزدیک در دانشگاه تورنتوی کانادا معتقد است که خوانش ما از تاریخ در پرتو پرسشهای اکنونمان شکل میگیرد و میگوید: «در شناخت تاریخ ایران معمولا من پی بردم که روایتهایی که ما از گذشته داریم، اینها روایتهایی هستند که حاصل یک نوع فعالیتهای سیاسی...یک نوع ایدئولوژی و نگرش خاصی بوده...و بعداز مدتی این نگرشهای سیاسی تبدیل میشن به روایتهای تاریخی». گفتوگوی عنایت فانی با محمد توکلی طرقی در مورد تاریخ و تجدد در ایران در این برنامه به عبارت دیگر.
ناصر مهاجر که چندین دهه از عمر خود را صرف پژوهش در مورد زندان و اعدام بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران کرده و چندین کتاب در این باره نوشته که آخرین آن 'صداهایی از یک کشتار' است، میگوید: 'اينكه چرا یک بخش بزرگی از کار خودم را درباره زندان کردم، این بودش که من گمان دارم که یکی از گرهگاههایی که انقلاب ایران را باعث شد که به این مسیر بیفته، مسئله حقوق بشر بود یا بی توجهی به مسئله حقوق بشر در ایران بود'. اعدامهای گسترده دهه شصت و مسئله حقوق بشر در ایران در گفت و گو با ناصر مهاجر در برنامه به عبارت دیگر این هفته.
حیدر العبادی در دوران دشوار و تاریکی نخستوزیر عراق شد که داعش بر بخش بزرگی از غرب عراق مستولی شده بود. در آن دوران که کمتر کسی حاضر به قبول وظیفه دشوارنخستوزیری بود، او این وظیفه خطیر را به عهده گرفت و طی سال های بحرانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ توانست دولت اسلامی را از مناطق اشغالی عراق بیرون براند، آن هم در زمانی که به گفته او فساد کشور را فرا گرفته و ارتش عراق نه تنها توانایی مواجهه با دشمن را از دست داده بود، بلکه انگیزهای برای مبارزه نداشت: «من پیوسته از رزمندههایی که از جنگ گریختند و نجنگیدند میشنوم. ازشون میپرسم چرا فرار کردید؟ چرا مقاومت نکردید؟ چرا نجنگ...
اگرچه نام حمدالله محب، مشاور امنیت ملی اشرف غنی، رئیسجمهوری پیشین افغانستان به خاطر نقشش در فرار نفر اول حکومت و افتادن کشور به دست طالبان، بیش از نام هر مقام دیگری بر سر زبانها بوده است، ولی او در گفتوگو با برنامه به عبارت دیگر بی بی سی بر درستی این راه از «بین چندین گزینه یکی از دیگری بدتر» تاکید میکند: «وقتی فهمیدیم که دیگر نظام سقوط میکند...همین یگانه راهی بود که بتواند بعضی بزرگان را نجات بدهد و مردم افغانستان هم دیگر زجر نبیند و تاسیسات افغانستان هم به باد نشود». این مقام امنیتی پیشین که میگوید این روزها هیچگونه ارتباطی با جبهههای شکلگرفته مق...
بارونس هاله افشار، استاد رشته علوم سیاسی در دانشگاه یورک و تنها عضو زن ایرانیالاصل مجلس اعیان بریتانیا روز پنجشنبه، بیست و دوم اردیبهشت سال ۱۴۰۱ خورشیدی درگذشت. دکتر هاله افشار در کنار تدریس، در عرصه اجتماعی هم فعال و از بنیانگذاران شبکه زنان مسلمان در بریتانیا بود، شبکهای که برای همزیستی و بهزیستی زنان مسلمان فعالیت میکرد: «بسیاری هستند در انگلستان که خودشون را یا طرف مسلمانها میشناسند یا طرف غیرمسلمانها. در صورتیکه ما یک گروهی هستیم...به اسم گروه زنان مسلمان که ما هم مسلمان هستیم و هم خودمون را بعنوان افراد این مملکت میشناسیم که در نتیجه این د...
چرا افغانستان حتی بعد از چهل سال جنگ و خونریزی، با وجود همه کوششهای داخلی و خارجی به آرامش نمیرسد؟ پروفسور نظیف شهرانی که سالهاست استاد مردمشناسی در دانشگاه ایندیانا در آمریکاست در خصوص تضادها و تنشهای قومی در افغانستان تحقیقات زیادی کرده و در این مورد چندین کتاب، مقاله و نوشته دارد. به نظر او ریشهٔ این ناکامیها در کجاست؟ از نگاه مردم شناسی چه توضیح و توجیهی می توان در باره این اختلافات بیپایان ارائه کرد؟ این مسئله و مسائل دیگر موضوع گفت و گوی عنایت فانی با نظیف شهرانی در این برنامه به عبارت دیگراست.